Archipelag Skarbów ® to żywy i dynamiczny program profilaktyczny dla młodzieży z gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Duże grupy młodzieży (najczęściej 100-200 uczniów) są zgromadzone na auli lub sali gimnastycznej. Program jest prowadzony przez 3-5 osobową ekipę specjalnie przeszkolonych trenerów.

Program uczy zdrowego i mądrego stylu życia. Zachęcamy młodzież do unikania alkoholu, narkotyków, przemocy, pornografii i do czekania z seksem aż do małżeństwa. Archipelag Skarbów ® pokazuje młodym ich ogromny pozytywny potencjał – zupełnie inaczej niż o młodzieży mówią masowe media.

Dwa czterogodzinne bloki warsztatów w dwa kolejne dni zamieniają grupę młodzieży w poszukiwaczy skarbu,
jakim jest głębokie szczęście, trwała miłość i realizacja w życiu własnych pasji i marzeń.

Punktem wyjścia w pracy z młodzieżą jest uświadomienie uczestnikom ich najgłębszych pragnień i marzeń, w tym zwłaszcza marzenia o pięknej, trwałej miłości na całe życie, która nie tylko nigdy się nie skończy, ale z biegiem lat będzie rosła. Trenerzy jasno mówią młodzieży, że ich samych w życiu osobistym interesuje tylko tak pojęta miłość i jeśli w programie będzie mowa o drodze życia, seksualności, różnych wyborach – to zawsze z myślą o tym, że celem jest wielka i trwała miłość.

Młodzież dobrze rozumie, że do wielkich celów dochodzi się poprzez trudy i wyrzeczenia. Młodzi zdają sobie sprawę, że bardzo trudno jest zbudować trwałą miłość, naprawdę szczęśliwą rodzinę. Doświadczenia Archipelag Skarbów ®pokazują, że uczestnicy programu nie boją się wymagań, wysiłku, pracy nad sobą. Potrzebują tylko logicznego wytłumaczenia, że „opłaca się” te wyrzeczenia ponieść, bo tylko one prowadzą do realizacji marzeń.

W trakcie dwóch dni warsztatów przekazywana jest młodzieży wiedza o miłości, seksualności, budowaniu relacji opartych na zaufaniu i szacunku. Uczymy młodzież jak radzić sobie z „tygrysami”, które mieszkają w „dżungli”, jaką jest wnętrze człowieka. Dajemy młodym konkretne wskazówki, jak radzić sobie z pobudzeniem seksualnym, zakochaniem (które jest piękne, ale bywa ślepe), ze złością i gniewem. Zachęcamy młodzież do korzystania z tych wskazówek, trenowania własnej siły charakteru. Wiemy z naszych badań, że prawie każdy uczestnik programu wykorzystuje co najmniej jedną wskazówkę już w dniu warsztatów!

W ramach programu wyjaśniamy młodzieży najważniejsze prawa rządzące miłością. Omawiamy też problemy takie jak uzależnienie od seksu i pornografii oraz mechanizmy związane z uzależnieniem od alkoholu i narkotyków. Wszystkie te tematy są poruszane z dużą delikatnością i powagą, tak, by nie zranić tych, którzy mają takie doświadczenia, a zarazem przestrzec tych, którzy ich jeszcze nie mają.

Ważnym aspektem programu jest trening asertywności, w którym uczestnicy mogą ćwiczyć umiejętność przeciwstawiania się negatywnej presji rówieśników.

Jednym z celów programu jest odczarowanie przekazu mediów oraz stylu życia celebrytów. Archipelag Skarbów ® umacnia w młodzieży przekonanie, że najważniejsi przewodnicy, od których mogą się wiele nauczyć w życiu, są wokół nich. Są to rodzice, dziadkowie, ciocia, wujek, wychowawcy, trenerzy, instruktorzy harcerscy, duchowni. Uczymy młodych ludzi, by starali się brać od życzliwych dorosłych ze swojego otoczenia to, co w każdym z nich jest najlepsze i nie przekreślali tych autorytetów z kretesem w momencie, gdy dostrzegą w nich jakąkolwiek rysę czy wadę.

Trenerzy programu muszą spełniać warunek zgodności własnego życia osobistego z treściami programu. Dzięki temu mogą dzielić się z młodzieżą doświadczeniami własnej drogi życia pogłębiając przekaz wiedzy i wartości. Ich świadectwo jest dodatkowo wzmacniane przez specjalnie przeprowadzone wywiady ze znanymi ludźmi, którzy także żyją w sposób bliski duchowi programu (Tomasz Adamek, Marek Kamiński, Leszek Blanik, Jacek Czachor, Anna Jamróz, Manuel Arboleda).

W Archipelagu Skarbów ® wykorzystany jest cały wachlarz różnorodnych metod pracy z grupą. Są to udźwiękowione prezentacje multimedialne, krótkie filmiki i muzyka. Są też dynamiczne ćwiczenia, do których masowo zgłaszają się ochotnicy – nagradzani z udział nie tylko brawami, ale także prezentami. Młodzież jest angażowana do tego by odpowiadać na pytania, głosować, a nawet śpiewać razem z trenerami „Szantę z Archipelagu Skarbów”. Humor przeplata się z poważnymi treściami w sposób, który daje młodzieży chwile wytchnienia i odreagowania.

Ważnym elementem programu jest festiwal twórczości młodzieży. Chętni uczniowie z dnia na dzień przygotowują wiersze, plakaty, piosenki lub prezentacje komputerowe na takie tematy jak: „Szacunek do kobiet”, „Stop poronografii”, „Znaczenie trzeźwości od alkoholu w miłości”, „Jak radzić sobie z tygrysem złości” i wiele innych. Po zakończeniu programu młodzież może korzystać ze specjalnej strony internetowej (prawie 50.000 wejść rocznie) oraz ma możliwość zadawania pytań i proszenia o poradę pod naszym adresem elektronicznym.

W ramach programu w każdej szkole odbywa się informacyjno-szkoleniowe spotkanie rady pedagogicznej oraz spotkanie dla rodziców. Oba te elementy pomagają wykorzystać pozytywne poruszenie młodzieży przez Archipelag Skarbów ® w dalszej pracy wychowawczej. W ramach tych spotkań wyjaśniamy rodzicom i nauczycielom symbole programu (skarby, tygrysy, gwiazda, lejek) oraz niezrozumiałe dla niewtajemniczonych hasła programu (np. „Najważniejszy jest niebieski”). Operowanie symbolami i stworzenie unikalnego, atrakcyjnego dla młodzieży języka bardzo ułatwia rodzicom i wychowawcom rozmowy z młodzieżą na trudne tematy.

Na życzenie szkół wyposażamy nauczycieli w konspekty do prowadzenia zajęć umacniających treści programu. Mamy też bogaty zestaw materiałów do prowadzenia wolontariatu młodzieżowego dla uczniów, którzy chcą żyć w zgodzie z zasadami programu i zachęcać do tego innych. W zestawie są atrakcyjne T-shirty z symbolami programu oraz konspekty zajęć dla opiekuna wolontariatu wraz z prezentacją.

Archipelag Skarbów łączy w sobie trzy najważniejsze cechy dobrej profilaktyki:

1. wspiera rodziców i wychowawców w przekazywaniu młodzieży świata wartości,
2. jest atrakcyjny dla młodzieży,
3. należy do nielicznej grupy programów skutecznych (co zostało udowodnione w badaniach naukowych [Grzelak, 2009]).

Program jest wpisany do „Systemu standardów i rekomendacji programów profilaktycznych” sygnowanego przez najważniejsze agendy Ministerstwa Zdrowia i Ministerstwa Edukacji Narodowej (Ośrodek Rozwoju Edukacji, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Instytut Psychiatrii i Neurologii).